Çeçenistan Işgalinin Sebepleri

Çeçenistan mücadelesi Ruslar için her bakımdan önem arz eden bir mücadeledir. Çeçenistan işgalinin Ruslar için ekonomik ve stratejik hedefleri mevcuttur:

a.)17 milyon kilometre karelik yüzölçümü ve 150 milyonluk nüfusuyla eski Sovyetlerin gerçek mirasçısı olan Rusya, ayrı milletlerden oluşan 16 muhtar cumhuriyet ve 6 özerk bölgeyi içerisinde barındırmaktadır. Bunlardan pek çoğu bağımsızlık için sıraya girmişler, adeta fırsat kollamaktadırlar. Çeçenistan bir anlamda bunlara öncülük etmektedir. Tataristan, Başkürdistan, Komi Cumhuriyeti ve Tunan Bölgesi içindeki Ruslar fırsat kollayanlardan birkaçıdır. Petrol vb. zengin yeraltı kaynaklarına sahip bu toprakların da bağımsızlık mücadelesine girişmesi Rusya'nın tamamen parçalanmasına neden olacaktır. Bu açıdan çeçenistan Rusya için önemli bir kale, önemli bir mevzidir. Burada yenik düşmesi diğer 16 cumhuriyeti ve 6 özerk bölgeyi yitirmesi anlamını taşır. Rusya için ölüm kalım mücadelesine denk olan bu durum onların tarihi, ayı fügürlerine, canavarca tavır ortaya koymalarına neden olmuştur.

b.)Çeçenistan'ın petrolün işlenmesi ve ticaretindeki rolü bu işgalin ikinci nedeniydi. Bu bölge geçmiş dönemlerde Avrupa'nın en önemli petrol üreticisi sayılıyordu. Moskova'nın bu hususla ilgili kızdığı bir başka nokta; Çeçen petrolünün Rus istatistiklerine girmeden diğer bölgelere ulaştırılmasıydı. Bu Moskova'nın kendine bağlı otonom bölgeler üzerinde kurmaya çalıştığı ekonomik otoritenin sarsılması anlamını taşıyordu.

c.)Bir başka ekonomik neden de Hazar petrollerinden Rusya'nın pay alma isteğiydi. Avrupa Orta Doğuya olan enerji bağımlılığını azaltmak için hazar petrollerinin bir boru hattıyla Batıya ulaştırılması arzusundaydı. Bu hattın geçeçeği güzergahı belirleyecek temel ölçü istikrardı. Rusya bu petrolden pay alabilmek için hattın Kafkasya'nın Kuzeyinden geçerek Karadeniz kıyısındaki Novorossik limanına ulaşmasını istiyordu. Belirtilen bu bölgede Çeçenler yaşıyordu.

d.)Çeçnistan önemli Tren ve karayolu bağlantıları üzerinde idi. Kafkasya'nın çeşitli bölgelerin, Trans-Kafkasya ve Güneydoğu Avrupa'ya bağlanan tek ulaşım hattı Çeçenistan üzerinden geçiyordu. Ayrıca yine bu hat bölgeyi Dağıstan, Azerbaycan ve Iran'a bağlıyordu. Rusya bu denli stratejik öneme sahip bölgenin kontrolünden çıkmasına razıolamazdı. Çünkü bu Rusya'nın hem bölge ülkeleri üzerindeki hakimiyetini azaltacak, hem de Avrupa'ya olan kapısını kapatıp onu kendi iç huzursuzluklarıyla ba başa bırakacaktı.

1.Çeçnistan güya çeşitli mafya ve suç örgütlerinin merkezi durumundadır. Çeçenler zaman zaman Moskova'nın merkezinde dahi önemli saldırılar gerçekleştirebil-mektedirler. Hatta Ruslar bunu bir propagandaya dönüştürerek bununla dünyayı ve daha ötesi Çeçenlerle kan ve din bağı olanları (Türk ve Müslümanları) ne yazık ki- oyalayabilmektedir.

2.Güya bu bölge fundamentalist akımların merkezi durumundadır. Aleyhlerine gördükleri her hareketi bir şekilde mahkum etme becerisine sahip olanların son iddialarından biri de budur. Kimine Şii, kimine Vahhabi, kimine de bir başka şey...Yeter ki Müslümanlar arasında farklılıklar meydana getirilebilsin ve birbirlerine destek çıkmaları engellensin. Bu günlerde devam eden savaşta geçmişe nazaran Müslümanların duyarsızlıklarını Ruslar, bu propagandalarına borçludurlar. Acı olan bu tür propagandaların Müslümanlar arasında makes bulmasıdır.

Bütün bunlar Rusya'nın bu bölgeden vazgeçmeyeceğini, bu gün sürdürdükleri acımasız savaşı kazanamayıp geri dönmek zorunda kalsalar bile:- inşaallah öyle de olacak- bölgeyi rahat bırakmayacaklarını göstermektedir.

Allah Çeçen Mücahitlerinin yardımcısı olsun, onlara Ruslar karşısında galip gelmeyi nasip eylesin diyoruz.

Şemsettin AYVADERE

Kaynaklar:

(1)*Sultanoviç, Jamuhanov Süleyman, Çeçenistan, D.I.A. VIII, 244-247, 1993.

(2)Arı, Tayyar, Sovyetler Birliği Sonrasında Avrasya; Din, Etnik yapı, Ekonomi ve Dış Politika, Avrasya Dosyası, 27-44, cilt:3, Sayı:4, 1996, Ankara.

(3)Öztürk, Fatıma, Çeçenistan Krizinin Anatonomisi, Avrasya Dosyası, 46-66 cilt:3, Sayı:4, 1996, Ankara.

(4)Bekar, Olgan, Çeçen Savaşının Rusya Üzerine Bitkileri, 257-266, Avrasya Dosyası, 45-66, cilt:3, Sayı:4, 1996, Ankara.

Önceki Sayfa (1/2)

Copyright © Bozkurt NET Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2004-08-17 (24082 okuma)