Dünya,Sovyet cumhuriyetlerinin birbiri ardına bağımsızlık haberleriyle çalkalanıyordu.Bu cumhuriyetlerden biride Moldova’ydı.

Orta Asya Cumhuriyetlerinde olduğu gibi Moldova’da da sıkıntılı olaylar başlamıştı.

Ajanslar,Moldova’da yaklaşık 200.000 Gagavuz’un ayrı bir cumhuriyet ilan etmek istediklerini ve gösteriler yaptıklarını duyuruyordu.Gagavuz haberleri geçilirken bunların Türk olduğuda özellikle vurgulanıyordu.

İlkin aklıma,bağımsızlığını ilan ettikten sonraÖzbekistan ve Kırgızistan’da meydana gelen kanlı olaylar geldi.Özbekistan’da muhtemelen Rus istihbaratının kışkırttığı olaylarda Fergana vadisinde binlerce Ahıska Türkü katledilmişti.

Ahıska Türkleri İkinci Dünya savaşı sonrası diktatör Stalin tarafından Gürcistan’daki yurtlarından koparılarak başta Fergana vadisi olmak üzere Ortaasya’ya sürgün edilmişlerdi.Katliamlar sonrası onbinlerce Ahıska Türkü Özbekistan’dan kaçarak Azerbaycan ve Ukrayna’ya sığındı.Bir bölümü Gürcistan’daki topraklarına dönebildi. Neticede Özbek Türkünün Ahıska Türkünü katlettiğini ve yine sürgün ettiğini tarih kitapları yazacak. Amaç ise Özbekistan’da, Türkiye’ye çok daha yakın olan Ahıska Türklerini katlederek daha bağımsızlığının başlangıcında bu ülkenin Türkiye ile arasını açmaktı.

Yine Rus KGB’nin kışkırttığı olaylarda bu defa Özbekler kurban seçilmişlerdi.Osh’ta Kırgızların saldırılarına uğrayan binlerce Özbek Türkü hayatını kaybetti ve bu ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Burada da amaç bağımsızlığını yeni ilan eden iki Türk cumhuriyetini birbirine düşürerek birlikte hareket etmelerini önlemekti. Neticede yine Türkü Türke kırdırmışlardı.

Acaba Moldova’da da aynı oyun mu oynanıyordu?Moldovalılar Romen asıllıydı ve Romanya’yla birleşmek istiyordu.Romenlerin Türkiye ile ilişkileri çok iyiydi.

Ayrıca Romanya ve Bulgaristan’ın Karadeniz kıyılarındaki yerleşim merkezlerinde yaklaşık üç milyon Gagavuz yaşıyordu.

Bütün bunları incelemek ve yeni bir Türk boyu keşfetmenin heyecanıyla Kişinev’e gittik.

Havaalanında bizi karşılayan Gagavuz heyetinin başında tarihçi Profesör Deniz Tanasoglu vardı.

Önce gagavuzların kim olduğunu öğrenmemiz gerekiyordu:

“-Gagavuz demeniz yanlış.Bizler Gökoğuzlarız.Tıpkı sizler gibi bu topraklara Ortaasya’dan göçettik.Sizlerle tek farkımız bizim Hıristiyanlığı kabul etmemiz.Şu anda Ukrayna,Moldova,Romanya,Bulgaristan’ın Karadeniz kıyılarında üç milyonu aşkın Gökoğuz yaşıyor.Moldova’nın Kültür Bakanı ,Bulgaristan ve Romanya parlamentolarında bazı üyeler Gökoğuz.Hıristiyan olmalarına rağmen Türkçe konuşuyorlar ve kendilerini Türk biliyorlar”

Profesör Tanasoğlu aksanı değişik olsa da anlaşılır bir Türkçe konuşuyordu. Moldova’da Gagavuzların yaşadığı bölgede bağımsızlık ilan etmek istemelerinin sebebini de ayrı bir millet olmaları olarak gösteriyor ve Türkiye’den yardım istiyor.

“-Moldova’da Gökoğuzlar Komrad ve Çadır vilayetlerinde Ukrayna sınırına yakın bölgelerde yaşıyorlar.Yaklaşık 200 bin Gökoğuz var bu ülkede” Üzüm ve şarap üretimi başta olmak üzere tarım dışında herhangi bir gelirleri olmayan Gökoğuzlar bağımsız bir devlet olmak için süratle altyapıyı oluşturmaya çalışıyordu.

Milli marşlarını bile hazırlamışlardı:

“...Biz Gökoğuzlar

...Şanlı millet

...Vatan istiyoruz vatan.....”diye başlıyordu milli marşları ve Türkçeydi. Bayrakları gök mavi renk üzerinde bir kurt başıydı .

“-Bozkurt sizin olduğu gibi bizim de sembolümüz” diyordu Profesör Tanasoğlu. Ertesi gün Komrad’a geçtik.Komrad(Doru At) anlamına geliyor.Komrad’a yaklaşık beş kilometre kala kurt başlı bayrakların asılı olduğu barikatlarda yolumuz kesiliyordu.Moldova polisi oraya kadar barikat kurmuş Gökoğuz bölgesine girmemişti.

Devlet Başkanı Mircea Snegor aslında Türkiye’ye yakın bir yöneticiydi. Gökoğuz bölgesinden döndükten sonra kendisiyle yaptığımız röportajda :

“-Gökoğuzlar burada Özgür.Ben şahsen Rusların bu işin arkasında olduğunu sanıyorum.Bakın bizim Kültür Bakanımız bile Gökoğuz.Biz bu düşüncelerle ve sakin hareket etmeseydik çok kan dökülecekti.Bunu da Ruslar kullanacaktı” dedi. Gördüklerim onu doğruluyordu.Uzlaşmayı zamana bırakmıştı.Zaten başkent Kişinev’de yaşayan ve aydın kesimi oluşturanGökoğuzlar da adeta bir aracı gibi davranmışlar ve Moldova içinde özerk bir bölge statüzünün yeterli olduğunu savunmuşlardı.netiecede Gökoğuz bölgesine Moldovalıların saldırısı gerçekleşmemiş ilk baştaki gergin gösteriler durmuştu.

Komrad önündeki Gökoğuz barikatlarında TRT’den geldiğimizi bildirince yer yerinden oynadı.Pazar sabahı olduğundan halk kilisede toplanmıştı.Türkçe dua ediyorlardı.

Sonraki Sayfa (2/2)